Rede Natura 2000

Conxunto de serras surocidentales da provincia de Ourense (Laboreiro, Queguas, Quinxo, Santa Eufemia, Cruz de Piñeiro, Xurés, Pisco e Pena), de natureza basicamente granítica, que forman unha unidade xeográfica e ecolóxica coas serras portuguesas (Peneda, Soajo, Amarela e Gerês) e flanquean o val do río Limia. Ademais de este e do río Salas, que se atopan parcialmente embalsados, no espazo natural abundan os corgos e cursos fluviais de pequena entidade. Pertence á rexión eurosiberiana, provincia atlántica-europea e subprovincia cántabro-atlántica, e constitúese nun sector bioxeográfico exclusivo, o xuresiano.

A área é moi orixinal por atoparse en plena transición entre as rexións eurosiberiana e mediterránea (neste caso, provincia mediterránea ibérica occidental), cuxa influencia se observa nos cumes e na parte oriental do espazo natural. Dominios climáticos oceánico occidental (no val do Limia) e oceánico de montaña, con precipitacións medias anuais de 1.000 mm a 2.500 mm (segundo a altitude) e temperaturas medias de 8 a 15 ºC. Nieva con frecuencia nos cumes, con temperaturas especialmente baixas na parte oriental. A altitude oscila entre 260 e 1.542 m sobre o nivel do mar, e a maior parte da zona atópase por encima dos 1.000 m sobre o nivel do mar. 

Orografía especialmente abrupta, sobre todo nas serras de Xurés e Santa Eufemia e nos montes do Quinxo, con extensos peñascos e fortes pendentes. As serras de Laboreiro, Queguas, Pisco e Pena mostran unha morfoloxia máis suave. Importantes mostras de modelado glaciar. Ademais das áreas rochosas, matogueiras de uceiras, xestas, piornos, xaras e toxos dominan os cumes do espazo natural, sobre todo entre os 500 e os 1.000 m sobre o nivel do mar, con escasas mostras de arboleda. Bosquetes de carballos, bidueiros e tejos, nas partes elevadas das serras máis abruptas. En ladeiras a baixa altura hai formacións de carballo común, mesturado aquí con alcornoques, acivros, madroños, loureiros e castiñeiros. Pequenos rodales de aciñeiral. Algunhas repoboacións de piñeiro louro e piñeiro bravo. Bosques de castiñeiros e de ribeira completan a arboleda. No val de Riocaldo e na área Requiás-Guntumil atópanse os chans máis profundos, con cultivos e prados. O espazo natural afecta parcialmente a dous encoros, o de Lindoso e o de Salas. En conxunto, espazo moi pouco poboado, con escasos lugares e aldeas e extensas áreas deshabitadas.

Hábitats

Hábitats de interese comunitario (incluídos no anexo I da Directiva 92/43/CEE):

Augas oligotróficas cun contido de minerais moi baixo das chairas arenosas (Littorelletalia uniflorae).
Lagos eutróficos naturais con vexetación Magnopotamion ou Hydrocharition.
Uceiras húmidas atlánticas de zonas tépedas de Erica ciliaris e Erica tetralix.
Uceiras secas europeas.
Uceiras oromediterráneas endémicas con toxo.
Turberas de cobertor Rochedos silíceos con vexetación pioneira do Sedo-Scleranthion ou do Sedo albi-Veroniciondillenii.
Robledales galaico-portugueses con Quercus robur e Quercus pyrenaica Bosques de Castanea sativa.

Rede Natura en Galicia

A Rede Natura 2000 en Galicia está constituída por 14 ZONAS DE ESPECIAL PROTECIÓN PARA AS AVES (ZEPA) e por 59 espazos incluídos na proposta de LUGARES DE IMPORTANCIA COMUNITARIA (LIC), 55 dos cales están incluídos na lista de Lugares de Importancia Comunitaria da rexión bioxeográfica atlántica aprobada pola Decisión da Comisión do 7 de decembro de 2004 (DOCE L387 de 29/12/2004).

Zonas de Especial Proteción para as aves (ZEPA).

Lugares de Importancia Comunitaria (LIC).

Mapa Lics en Galicia

Situación

No extremo sudocidental da provincia de Ourense, facendo fronteira con Portugal. As localidades de referencia son Leirado, Bande, A Vila (Lobeira), Muíños, Lobios e Calvos.

Fecha declaración: 2 de abril de 2004 (ZEPA ES0000376)

Concellos: Quintela de Leirado, Verea, Bande, Lobeira, Entrimo, Lobios, Muíños, Calvos de Randín.

Superficie: 31.287 ha.

Outras figuras de protección:

Zona de Especial Protección dos Valores Naturais.
Lugar de Importancia Comunitaria (Baixa Limia, LIC ES1130001; 34.248,13 ha).
Parque Natural (Baixa Limia-Serra do Xurés, 20.920 ha).
A área forma unha unidade coa ZEPA PT002 (62.922 ha) e Parque Nacional Peneda-Gerês (70.290 ha), en Portugal.

Acesos

O aceso desde Ourense leva a cabo pola estrada N-540 (Lugo-Portugal). Así mesmo, desde a estrada N-525 (Santiago-Zamora) ou a A-52 (autovía dás Rías Baixas) pódese aceder pasando por Xinzo de Limia e continuando por Mugueimes, ou ben por Calvos e Maus de Salas.

Infraestructuras: Centro de Interpretación (Sede do Parque Natural), en Lobios (tel. 988 448048 e 988 448181).